Unix là gì?
Unix là một hệ điều hành được phát triển trong Bell Labs của AT&T vào thập kỷ 60. Nó là một hệ thống đa nhiệm, đa người dùng và ổn định đối với các máy chủ, máy trạm hoặc các laptop. Hệ điều hành này cho phép chia sẻ thời gian cho nhiều người cùng sử dụng một máy tính lớn.
Hệ điều hành Unix đã được sử dụng rộng rãi trong PC, trong máy chủ và cả các thiết bị di động. Qua nhiều năm phát triển, hệ điều hành Unix đã trở thành một yếu tố quan trọng trong sự phát triển của mạng internet. Một dãy sản phẩm đã được hình thành dựa trên hệ điều hành này.
Unix có tính năng của sản phẩm công nghệ trưởng thành với cấu trúc đơn giản, độ tin cậy cao, tính di động cao, khả năng hoạt động cao, chức năng tuyệt vời của mạng và cơ sở dữ liệu.
Lịch sử hình thành và phát triển của Unix
Như trên đã nó, Unix là hệ điều hành được phát triển vào những thập niên 60. Unix được phát triển đầu tiên bởi các lập trình viên công nghệ là Ken Thompson, Dennis Ritchie và Douglas McIlroy tại AT & T Bell. Sau đó Unix được viết lại bằng ngôn ngữ C/C++ vào năm 1973.
Cổng đầu tiên cho các nền tảng khác được thực hiện vào năm 1978 cho phép sử dụng vi mã có thể lập trình của người dùng. Những năm cuối của thập niên 1970, đầu thập niên 1980, Unix có ảnh hưởng ngày càng trở nên rộng rãi trong giới công nghệ và Unix được áp dụng trên quy mô lớn bởi các công ty khởi nghiệp.
Đến những năm 1990, hệ thống sử dụng hệ điều hành Unix đã ngày càng trở nên phổ biến và rộng rãi hơn. Năm 2000, Apple đã phát hành hệ thống Darwin, cũng là một hệ thống từ Unix, trở thành cốt lõi của hệ điều hành Mac OS X.
Thời điểm giao nhau của thế kỷ 20 sang thế kỷ 21 là thời kỳ đỉnh cao của hệ điều hành Unix. Nhưng Unix không phải là một hệ điều hành mở, điều này gây một số trở ngại khi công nghệ thông tin cũng như thiết bị thông minh ngày càng phát triển.
Tuy nhiên, Unix vẫn được sử dụng trong một số công việc cần thiết và nó được kế thừa để tạo ra các “hậu duệ” của nó trong công nghệ máy tính hiện nay.
Các tính năng nổi bật của Unix là gì?
Mặc dù không được sử dụng rộng rãi ở Việt Nam nhưng Unix được ứng dụng rộng rãi cho các hệ điều hành khác đang sử dụng hiện nay. Trên thế giới, Unix đã từng được sử dụng khá rộng rãi với các tính năng phổ biến sau:
- Unix là hệ điều hành cùng lúc được nhiều người sử dụng. Ở đây các tài nguyên thông tin giống nhau được chia sẻ bởi những người dùng khác nhau.
- Unix cũng là mã nguồn cung cấp đa tác cụ, mỗi người dùng có thể thực hiện được nhiều quy trình cùng một lúc.
- Unix là hệ điều hành đầu tiên được viết bằng ngôn ngữ cấp cao (Ngôn ngữ C). Vì vậy có thể dễ dàng chuyển sang các máy khác với sự thích ứng tương đối.
- Hệ điều hành này cung cấp cấu trúc tệp phân cấp, do đó cho phép truy cập và bảo trì dữ liệu dễ dàng hơn.
- Unix còn có các chức năng mạng tích hợp để giúp người dùng có thể dễ dàng trao đổi thông tin.
- Chức năng của hệ điều hành Unix có thể được mở rộng thông qua các chương trình được xây dựng trên lập trình tiêu chuẩn.
So sánh các tính năng của Unix và Linux
Mặc dù được kế thừa từ Unix nhưng hai hệ điều hành này có những điểm khác nhau cơ bản. Cụ thể điểm khác nhau cơ bản giữa Linux và Unix là gì?
- Linux chính là một bản sao của Unix, hoạt động có phần gióng Unix nhưng không chứa mã của nó.
- Linux chỉ là một hạt nhân trong Unix còn Unix là một hệ điều hành hoàn chỉnh.
- Linux có tính linh hoạt và miễn phí nên Linux trở nên phổ biến.
- Khi cài đặt Linux không mất nhiều chi phí vì nó không yêu cầu nhiều phần cứng cao cấp. Trong khi cài đặt Unix tương đối tốn kém vì nó đòi hỏi mạch phần cứng cụ thể hơn.
Unix đã có những tác động gì đến công nghệ thông tin và giáo dục?
Ban đầu, Unix được thiết kế để cung cấp phần mềm tối giản cho giáo dục. Sau đó, chính những tính năng nổi bật của nó đã có ảnh hưởng rộng rãi đến các ứng dụng khác. Trong cả công nghệ thông tin và giáo dục, Unix đã có những vai trò quan trọng, đó là:
- Unix đã tạo ra ngôn ngữ cấp cao trong hệ điều hành, từ đây ngôn ngữ lập trình C trở nên phổ biến
- Hệ điều hành Unix tạo ra hệ thống tập tin phân cấp, nhờ đó cú pháp cho các biểu thức được sử dụng rộng rãi hơn.
- Unix shell đã mở đầu cho nhiều trình thông dịch dòng lệnh theo sau
- Unix cũng bắt đầu phong trào mô-đun (modular) hóa và tái sử dụng công nghệ phần mềm
- Góp phần vào việc tạo nên sự bùng nổ của Internet bằng cách làm cho giao thức TCP/ IP trở nên phổ biến rộng rãi.
- Unix mở đầu cho phong trào phần mềm miễn phí. Các hệ điều hành miễn phí giống như Unix hiện đang nắm giữ một phần lớn thị trường mà trước đây Unix nắm giữ.
Những hạn chế của hệ điều hành Unix là gì?
Có thể nói, Unix chính là hệ điều hành“tiền bối” của nhiều hệ điều hành hiện nay. Những ưu điểm của các hệ điều hành hiện nay cũng được kế thừa từ Unix. Thế nhưng, bên cạnh những ưu điểm thì Unix cũng có không ít những hạn chế. Cụ thể, những hạn chế của Unix là gì?
- Unix không dễ dàng cho người dùng. Những người mới dùng sẽ có rất nhiều khó khăn để sử dụng Unix. Một số người có kinh nghiệm cũng cảm thấy không thoải mái vì các lệnh rất khác so với tên gọi.
- Các tài liệu liên quan đến việc sử dụng Unix hầu như không có. Và như vậy người dùng gặp khó khăn thường phải nhờ các chuyên gia. Trong khi với các hệ điều hành khác người dùng có thể dễ dàng tìm tài liệu phù hợp.
- Các lệnh trong Unix rất khó hiểu. Một số lệnh sử dụng các ký tự đặc biệt gây khó khăn cho cả các lập trình viên. Chỉ cần người dùng thực hiện sai một ký tự nào đó thì hệ thống sẽ xóa hoặc thay đổi dữ liệu từ máy tính. Điều này gây rất nhiều bất cập.
- Các lệnh trong Unix gây rất nhiều khó khăn cho việc ghi nhớ. Các ứng dụng và phần mềm trong Unix cũng không phổ biến nên cần phải tìm hiểu rất phức tạp khi cần sử dụng.
Lời kết
Mặc dù có nhiều ưu điểm cũng như biến thể nhưng Unix cũng chưa được sử dụng rộng rãi như Windows. Mong rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu được hệ điều hành Unix là gì và những tính năng nổi bật của nó. Chúc các bạn vận dụng tốt kiến thức trên vào công việc của mình.