Người đi tìm hình của nước
Đất nước đẹp vô cùng. Nhưng Bác phải ra điCho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn BácKhi bờ bãi dần lui làng xóm khuấtBốn phía nhìn không một bóng hàng treĐêm xa nước đầu tiên, ai nỡ ngủSóng vỗ dưới thân tàu đâu phải sóng quê hươngTrời từ đây chẳng xanh màu xứ sởXa nước rồi, càng hiểu nước đau thươngLũ chúng ta ngủ trong giường chiếu hẹpGiấc mơ con đè nát cuộc đời conHạnh phúc đựng trong một tà áo đẹpMột mái nhà yên rủ bóng xuống tâm hồnTrăm cơn mơ không chống nổi một đêm dàyTa lại mặc cho mưa tuôn và gió thổiLòng ta thành con rối Cho cuộc đời giật dâyQuanh hồ Gươm không ai bàn chuyện vua LêLòng ta đã thành rêu phong chuyện cũHiểu sao hết những tấm lòng lãnh tụTìm đường đi cho dân tộc theo điHiểu sao hết “Người đi tìm hình của Nước”Không phải hình một bài thơ đá tạc nên ngườiMột góc quê hương nửa đời quen thuộcHay một đấng vô hình sương khói xa xôiMà hình đất nước hoặc còn hoặc mấtSắc vàng nghìn xưa, sắc đỏ tương laiThế đi đứng của toàn dân tộcMột cách vin hoa cho hai mươi lăm triệu con ngườiCó nhớ chăng hỡi gió rét thành Ba LêMột viên gạch hồng, Bác chống lại cả một mùa băng giáVà sương mù thành Luân Đôn, ngươi có nhớGiọt mồ hôi Người nhỏ giữa đêm khuya?Đời bồi tàu lênh đênh theo sóng bểNgười đi hỏi khắp bóng cờ châu Mỹ, châu PhiNhững đất tự do, những trời nô lệNhững con đường cách mạng đang tìm điĐêm mơ nước, ngày thấy hình của nướcCây cỏ trong chiêm bao xanh sắc biếc quê nhàĂn một miếng ngon cũng đắng lòng vì Tổ quốcChẳng yên lòng khi ngắm một nhành hoaNgày mai dân ta sẽ sống sao đây?Sông Hồng chảy về đâu? Và lịch sử?Bao giờ dải Trường Sơn bừng giấc ngủCánh tay thần Phù Đổng sẽ vươn mây?Rồi cờ sẽ ra sao? Tiếng hát sẽ ra sao?Nụ cười sẽ ra sao? Ơi, độc lập!Xanh biết mấy là trời xanh Tổ quốcKhi tự do về chói ở trên đầuKìa mặt trời Nga bừng chói ở phương ĐôngCây cay đắng đã ra mùa quả ngọtNgười cay đắng đã chia phần hạnh phúcSao vàng bay theo liềm búa công nôngLuận cương đến Bác Hồ. Và Người đã khócLệ Bác Hồ rơi trên chữ LêninBốn bức tường im nghe Bác lật từng trang sách gấpTưởng bên ngoài, đất nước đợi mong tinBác reo lên một mình như nói cùng dân tộc”Cơm áo là đây! Hạnh phúc đây rồi!”Hình của Đảng lồng trong hình của NướcPhút khóc đầu tiên là phút Bác Hồ cườiBác thấy: dân ta bưng bát cơm mồ hôi nước mắtRuộng theo trâu về lại với người càyMỏ thiếc, hầm than, rừng vàng, bể bạcKhông còn người bỏ xác bên đường rayGiặc nước đuổi xong rồi. Trời xanh thành tiếng hátĐiện theo trăng vào phòng ngủ công nhânNhững kẻ quê mùa đã thành trí thứcTăm tối cần lao nay hoá những anh hùngNước Việt Nam nghìn năm Đinh Lý Trần LêThành nước Việt nhân dân trong mát suốiMái rạ nghìn năm hồng thay sắc ngóiNhững đời thường cũng có bóng hoa cheÔi! Đường đến với Lênin là đường về Tổ quốc…Tuyết Mat-xcơ-va sáng ấy lạnh trăm lầnTrong tuyết trắng như đọng nhiều nước mắtLênin mất rồi. Nhưng Bác chẳng dừng chânLuận cương của Lênin theo Người về quê ViệtBiên giới còn xa. Nhưng Bác thấy đã đến rồiKìa, bóng Bác đang hôn lên hòn đấtLắng nghe trong màu hồng, hình đất nước phôi thai1960Nguồn:1. Ánh sáng và phù sa, NXB Văn học, 19602. Chế Lan Viên toàn tập, Vũ Thị Thường sưu tầm và biên soạn, NXB Văn học, 2002